Je hoort het steeds vaker. Een bekende Nederlander, een collega, een familielid: longkanker, vaak bij toeval ontdekt, en meestal pas in een laat stadium. Wat opvalt: steeds vaker gaat het om mensen zonder rookverleden.

De cijfers onderstrepen deze ontwikkeling. In Nederland is longkanker de meest dodelijke vorm van kanker: verantwoordelijk voor 22% van alle sterfgevallen door kanker. Jaarlijks overlijden in ons land ruim 10.000 mensen aan longkanker. Daarmee is het, na huid-, borst- en prostaatkanker, een van de vier meest voorkomende vormen van kanker in Nederland.

Toch is vroege opsporing bij mensen zonder rookverleden nog zelden standaard. En dat is problematisch.

Ook zonder rookverleden is het risico op longkanker reëel‍

In de Verenigde Staten overlijden elk jaar meer dan 20.000 mensen aan longkanker zonder ooit gerookt te hebben. Bij vrouwen is dat aandeel zelfs hoger dan bij mannen. In deze groep is longkanker nog altijd goed voor de zevende of achtste plaats op de ranglijst van overlijden als gevolg van kanker.

Hoewel 80 tot 90% van alle longkankergevallen direct of indirect met roken te maken heeft, is het misverstand hardnekkig dat niet-rokers weinig risico lopen. Maar dat is op individueel niveau een gevaarlijke aanname.

Waarom wordt er dan niet breder gescreend?‍

Screening op longkanker via een lage dosis CT-scan is bewezen effectief: 88 tot 90% sensitiviteit en 94 tot 99% specificiteit bij het opsporen van longkanker in een vroeg stadium. Toch bevelen de huidige richtlijnen deze scans alleen aan voor mensen met een rookverleden.

Waarom? Omdat onderzoeken zich tot nu toe vooral op die groep hebben gericht. Bij mensen zonder rookverleden komt longkanker relatief minder vaak voor. En om de impact van screening op sterfte te bewijzen, heb je bij een lagere incidentie grotere onderzoeksgroepen nodig en die zijn kostbaar.

Maar dat zegt niets over de individuele relevantie. Als je longkanker ontwikkelt, is tijdige detectie van levensbelang. Of je nu gerookt hebt of niet.

Screening in Nederland: waar staan we?‍

In Nederland wordt longkanker bij 1 op de 5 mensen pas ontdekt als het al is uitgezaaid. Elk jaar krijgen ongeveer 21.000 mensen de diagnose uitgezaaide kanker, met longkanker als grootste groep.

De 5-jaarsoverleving voor longkanker ligt in Nederland op slechts 17%, ondanks relatief goede zorg in vergelijking met andere EU-landen. Veel diagnoses worden pas gesteld bij klachten, terwijl vroege detectie de kans op overleving aanzienlijk vergroot.

Wat kun je dan wel doen?‍

In de Verenigde Staten kiezen steeds meer artsen en patiënten ervoor om low-dose CT-scans op eigen initiatief te laten uitvoeren. De kosten bedragen gemiddeld $100–$200 per jaar, wat veel mensen zelf betalen, buiten de verzekering om. In Nederland is deze vorm van screening nog geen standaard, maar dat wil niet zeggen dat het geen waarde heeft.

Bij LNGVTY maken we de afweging voor een screening op basis van een persoonlijk risicoprofiel. Daarbij kijken we verder dan roken alleen.

In onze afweging nemen we het volgende mee:

• familiaire belasting
• blootstelling aan fijnstof of schadelijke stoffen
• eerdere radiotherapie in borstgebied
• hormonale factoren bij vrouwen
• genetische markers

Hoe LNGVTY dit aanpakt

Bij LNGVTY combineren we medische inzichten met strategisch maatwerk. We brengen de gezondheid in kaart via:

• uitgebreide bloedanalyse, inclusief ontstekingsmarkers
• genetische risicoprofielen
• analyse van longfunctie en zuurstofcapaciteit
• integratie met andere risicoprofielen zoals cardiovasculaire markers
• en kunnen we een low-dose CT adviseren bij verhoogd risico

We zien gezondheid als een systeem, waarin longfunctie, zuurstofopname, metabole fitheid en inflammatoire status met elkaar verbonden zijn.

Kortom: longkanker opsporen vraagt om strategie, niet om afwachten
Of je nu rookt of niet: de kans dat longkanker pas laat wordt ontdekt, is reëel. Zeker als je wacht tot er klachten ontstaan. Vroege screening kan het verschil maken tussen behandelbaar of terminaal.

Bij LNGVTY kiezen we voor vooruitdenken. Omdat strategisch inzicht je altijd verder brengt dan symptoombestrijding.

Ontdek hoe we jou kunnen begeleiden.

‍