Een slimme wearable met hoge of lage scores. Bijvoorbeeld voor HRV – oftewel hartritmevariatie – deze waarde wordt steeds vaker genoemd als dé graadmeter voor herstel, stress en prestaties. In theorie is dat logisch: HRV geeft inzicht in je autonome zenuwstelsel, dat bepaalt hoe goed je lichaam schakelt tussen inspanning en ontspanning.

Maar in de praktijk is HRV een van de meest verkeerd geïnterpreteerde biomarkers. De absolute waarde wordt vaak uit zijn context gehaald, verschillen tussen personen worden overschat of verkeerd geïnterpreteerd, en dag-tot-dag schommelingen zorgen eerder voor stress dan inzicht.

In deze blog leggen we uit wat HRV wél en niet zegt. En waarom het vooral een waardevolle trendmeter is – mits je weet hoe het werkt.

Wat is HRV precies

HRV staat voor hartritmevariatie – de subtiele verschillen in tijd tussen opeenvolgende hartslagen. Anders gezegd: ook bij een constante hartslag van 60 slagen per minuut liggen die slagen niet precies één seconde uit elkaar. Er zit variatie in, en dat is maar goed ook.

Die variatie wordt aangestuurd door het autonome zenuwstelsel, met twee takken:

• het sympathische systeem (de versneller, actief bij stress of inspanning)
• het parasympathische systeem (de rem, actief tijdens rust en herstel)

Een hogere HRV betekent dat je parasympathische systeem goed actief is – een teken dat je lichaam flexibel kan schakelen en veerkrachtig reageert op interne en externe prikkels.

Wat een lage HRV zegt – en wat niet

Lage HRV wordt vaak automatisch gekoppeld aan slechte gezondheid of stress. Maar dat is een te simplistische lezing.

Uit grote studies blijkt wel degelijk dat een aanhoudend lage HRV (bijvoorbeeld in het laagste deciel voor leeftijd (=de laagste 10% van de waarden die normaal zijn voor mensen van dezelfde leeftijdsgroep)) geassocieerd is met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, cognitieve achteruitgang en vroegtijdige sterfte. Maar dat geldt vooral op groepsniveau, en voor mensen met duidelijke risicofactoren.

Het punt is: een eenmalige lage score zegt vrijwel niets. Het is de trend die telt. Fluctuaties van 5–10% zijn normaal, bijvoorbeeld bij slaaptekort, alcoholgebruik of een zware training. Pas wanneer je HRV structureel daalt – bijvoorbeeld over 30 dagen – kan dat een signaal zijn dat je herstel onvoldoende is of dat je onderliggende stress niet goed verwerkt.

HRV moet je dus zien als een gevoelige barometer voor je autonome veerkracht. Niet als prestatiecijfer, maar als feedback op hoe je lichaam reageert op belasting, slaap, voeding en emoties.

Genetisch bepaald – maar niet waardeloos

Tussen mensen onderling kunnen HRV-scores flink verschillen zelfs als beide individuen gezond zijn. En dat komt deels doordat 40 tot 55% van je HRV-score genetisch bepaald is. Dat betekent: jouw absolute HRV kan lager zijn dan die van een ander, zonder dat je minder gezond bent. Daarom is het zinvoller om je eigen lange termijn-trend te volgen, in plaats van je te spiegelen aan gemiddelden.

De andere 45–60% is beïnvloedbaar: door slaap, beweging, ademhaling, alcohol, voeding, stress en medicatie. Precies daar zit de strategische waarde van HRV. Het is jouw realtime spiegel van hoe goed je keuzes zich vertalen in fysiologisch herstel.

Hoe meet je HRV betrouwbaar

Niet alle HRV-metingen zijn gelijk. De gouden standaard blijft een ECG-meting in een klinische setting. Maar voor thuisgebruik zijn er degelijke alternatieven – mits je het goed aanpakt. De meest nauwkeurige meting thuis krijg je met een borstband (zoals Polar H10) in combinatie met een app zoals Elite HRV. Hierbij meet je 's ochtends in rust, liggend of zittend, gedurende 2 tot 5 minuten.

Wearables zoals smartwatches en ringen meten HRV via optische sensoren die kijken naar de lichtreflectie op de huid. Die metingen vinden meestal automatisch plaats tijdens slaap. Ze zijn handig, maar ook gevoelig voor fouten: beweging, een verstoorde nacht of alcoholgebruik kunnen de data vertekenen.

Wat je dus wilt:

• Altijd op hetzelfde tijdstip meten (bij voorkeur ’s ochtends)
• In dezelfde positie en rusttoestand
• Niet interpreteren op dagbasis, maar als 30-dagentrend

Let op: een eenmalige dip is geen reden tot paniek. Zie het als signaal, geen diagnose.

Waarom HRV waardevol is, maar geen doel op zich

HRV is géén getal om obsessief te maximaliseren. Een hogere HRV betekent niet automatisch dat je ‘gezonder’ bent. En een lagere waarde betekent niet automatisch dat je iets fout doet.

De echte waarde van HRV zit in het volgen van trends en het koppelen van oorzaak en gevolg:

• Slaap je 2 nachten slecht? Je HRV zal dalen
• Verlaag je alcoholinname? Je HRV stijgt meestal
• Bouw je voldoende herstel in na intensieve training? Je HRV herstelt sneller

Met bovengenoemde inzichten kun je HRV gebruiken als objectieve feedback op je leefstijl, en signalen van disbalans vroegtijdig oppikken – nog vóór je klachten ervaart.

Hoe LNGVTY hiermee werkt

Bij LNGVTY gebruiken we HRV niet als los datapunt, maar als onderdeel van een breder gezondheidssysteem.

We combineren hartritme analyse met:

• biomarkers voor metabole, neurologische en cardiovasculaire belasting (zoals CRP, ApoB, Lp(a), glucosevariabiliteit)
• fysieke testen zoals VO₂max, lichaamssamenstelling (DEXA), orgaanvet en spiermassa
• genetisch profiel, zoals de lp(a), APOE-status etc
• slaaponderzoek, eventueel met polysomnografie
• analyse van leefstijl, voeding, stress en herstelcapaciteit

Zo ontstaat een geïntegreerd beeld van jouw herstelvermogen, biologische veroudering en veerkracht – en dus een strategisch vertrekpunt voor verbetering.

Tot slot

HRV is geen eindscore. Het is een signaal
Een meetbaar venster op hoe jouw systeem functioneert, herstelt en zich aanpast

Met de juiste interpretatie helpt HRV je om betere keuzes te maken, eerder in te grijpen en je gezondheid strategisch te sturen

Slim. Wetenschappelijk. Persoonlijk.
Precies zoals longevity-zorg hoort te zijn.

Ontdek hoe we jou kunnen begeleiden.

‍